Steelpannetjes
Verschenen in 'De Leunstoel' - 12-09-2019

print dit artikel

Soms spreken mensen zichzelf tegen. Maar je kunt jezelf ook dubbel tegenspreken. Vooral in de politiek komt dat veel voor. Je wordt beschuldigd van iets onaangenaams, en verzint alles wat je er maar tegenin kunt brengen, maar ziet over het hoofd dat je met de ene weerlegging de andere onderuit haalt.

Bart Tromp signaleerde ooit de manier waarop westerse communisten reageerden op de beschuldiging dat er in de Sovjet Unie concentratiekampen waren;

1. Er waren geen concentratiekampen
2. Die concentratiekampen waren nodig om de Sovjet Unie te beschermen tegen de vijanden van de revolutie
3. In die concentratiekampen kregen de gevangenen heel goed te eten.

Hetzelfde patroon doet zich voor wanneer een actualiteitenprogramma een wantoestand ontdekt, bij voorbeeld het vastbinden van dementerenden of het opsluiten van onhandelbare jongeren in de jeugdzorg.:

1. Het is niet waar
2. We moeten wel
3. We hebben een cultuurveranderingsproces ingezet om te zorgen dat het nooit meer gebeurt.

Een alternatief is:

1. Daar hebben wij geen cijfers over
2. Het is niet waar
3. We doen er alles aan om het te voorkomen.

Of u bent lid van een of ander parlement, voor een partij met democratie in de naam, en er blijkt dat u een toeslag ontvangt die u helemaal niet zou moeten krijgen. Dan gaat het dus zo:

1. U wist niet dat u die toeslag ontving
2. U had volledig recht op de toeslag
3. U heeft de toeslag direct terugbetaald.

Een alternatief voor dat laatste is: U heeft geprobeerd de toeslag terug te betalen, maar de procedures voorzagen daar niet in.

Mijn vrouw en ik noemen zo’n dubbele tegenspraak een steelpannetje. Dat is gebaseerd op een verhaal uit vroeger tijden, toen een student een steelpannetje van zijn hospita geleend had dat hij leeg op het gas liet staan, waardoor er een gat in brandde. De hospita eiste een nieuw pannetje, maar de student verklaarde tegenover de politie, die toen nog tijd had zich met dit soort kwesties te bemoeien:

1. Hij had nooit een pannetje geleend
2. Hij had het heel teruggegeven
3. Het gat zat er al in toen hij het leende.

Reken maar dat die student het ver gebracht heeft!