Verschenen in 'Intermediair' - 13-04-2000
Onze premier is toegetreden tot de digitale gemeente. Eerst wist hij het verschil nog niet tussen een afstandbediening en een muis, maar tegenwoordig ziet hij in Internet de sleutel tot de vooruitgang. Halleluja!
Vanuit een diep geloof in de maakbaarheid van de samenleving maakt Kok zich zorgen om degenen die van dit heil verstoken blijven. In een artikel in NRC Handelsblad van 22 maart schrijft hij samen met Annemarie Jorritsma,: “Wie niet (goed) is aangesloten, blijft verstoken van informatie die essentieel is om in de kennissamenleving te participeren”.
Wat een onzin! De informatie is soms wat gemakkelijker toegankelijk, maar er staat niets op Internet waar je ook niet via de krant, de televisie of de porno-shop aan kunt komen. Alleen bij gespecialiseerde wetenschappelijke informatie kan ik mij voorstellen dat het alleen op Internet wordt gezet, maar die is dan toch maar voor een hele kleine kring bestemd. Vanuit de notie van democratisch burgerschap is het veel bedenkelijker, dat steeds meer mensen geen abonnement op een krant hebben.
Intussen worden de nadelen van ICT steeds duidelijker. Sinds de opkomst van de kantoorautomatisering, groeit de arbeidsproductiviteit nog maar mondjesmaat. Dat is heel verklaarbaar, want tegenover de beperkte werkbesparing staat het werk van systeembeheerders en het deelnemen aan steeds nieuwe cursussen. De gedachte dat automatisering tot werkloosheid zou leiden is volstrekt achterhaald, maar bij een overspannen arbeidsmarkt zou het prettig zijn wanneer er wat minder mensen hun baan in het onderwijs zouden opgeven voor de informatie- en communicatietechnologie.
Steeds meer mensen hebben last van een muisarm. En anders zijn uitvallende computersystemen, onbereikbare heldpdesks en incompetente systeembeheerders een bron van voortdurende stress. Het is onbegrijpelijk, dat de arbeidsinspectie dit allemaal maar toelaat.
Geautomatiseerde systemen worden ook elke vijf jaar vervangen. Je kunt de 21ste eeuw ten slotte niet in met Wordperfect. Omdat ze geen zin hebben elke keer opnieuw herschoold te worden, trekken ouderen zich daarom, als ze even kunnen, terug uit het arbeidsproces. ICT frustreert dus het kabinetsbeleid om meer ouderen aan het werk te houden.
Daarom is het ook onzin om kinderen op de basisschool al met computers te laten werken. Wat ze nu leren is over tien jaar gegarandeerd verouderd. Het geld kan beter besteed worden aan het beter schoonhouden van de klaslokalen.
Internet bedreigt ook onze privacy. Niemand weet precies wat er door wie allemaal wordt bijgehouden over ons surfgedrag en onze elektronische post. Dat heeft ook te maken met de onveiligheid. Elke keer weer blijken de ontwerpers van grote systemen door hackers te worden ingehaald. De millennium hype was een duidelijk voorbeeld dat niemand precies kan zeggen wat de implicaties van automatisering zijn.
Internet destabiliseert ook de economie. De verhalen rond de nieuwe economie verleidden onnozele halzen tot de aankoop van aandelen World Online. Andere piramidespelen zijn verboden, maar Nina Brink strijkt zo straffeloos miljarden op.
Dat we leven op een vulkaan, komt vooral door de Internet bedrijven. Een verstandige regering zou dan ook proberen deze ontwikkeling af te remmen, in plaats van er nog een schepje bovenop te doen.