Zoek op trefwoord :
De joods-christelijke traditie
Verschenen: 20-06-2009

In de discussie rond de islam hoor je vaak beweren dat de islam conflicteert met de Nederlandse normen en waarden, omdat onze normen en waarden gebaseerd zijn op de joods-christelijke traditie. Ik denk dat er voor het eerste deel van die bewering goede argumenten zijn, maar voor het tweede allerminst.
Belangrijke Nederlandse waarden zijn democratie, vrijheid van godsdienst, gelijkheid van man en vrouw, en seksuele autonomie. Dat zijn geen waarden die voortkomen uit de joods-christelijke traditie. In de tien geboden wordt de vrouw op één lijn gesteld met het rund en de ezel. De joods-christelijke traditie kent geen godsdienstvrijheid, maar staatsgodsdiensten, die in de christelijke traditie met oorlogsgeweld, marteling en brandstapels aan andersdenkenden worden opgelegd. Vooral de Rooms-Katholieke kerk, de grootste en meest prominent aanwezige van de Christelijke kerken, heeft een zeer bloedig verleden.
Democratie en godsdienstvrijheid zijn juist ontstaan in de periode dat we ons aan de joods-christelijke traditie ontworsteld hebben. Gelijkheid van man en vrouw is nog van later datum. Het vrouwenkiesrecht dateert van het begin van de twintigste eeuw. Tot in de jaren vijftig waren gehuwde vrouwen juridisch handelingsonbekwaam, en werden vrouwelijke ambtenaren ontslagen wanneer ze trouwden. Pas in de jaren tachtig werd verkrachting binnen het huwelijk strafbaar. Homo’s hebben nog veel langer op hun rechten moeten wachten. Tot 2001 konden homoseksuele mannen en vrouwen onderling niet eens trouwen. Zelfs onder Paars I werd die situatie gehandhaafd. Dat mensen van hetzelfde geslacht nu wel kunnen trouwen, komt echt niet voort uit de joods-christelijke traditie.
De islam is juist wel een product van die traditie. Mohammed plaatste zichzelf in de traditie van de joodse profeten en van die ene christelijke profeet die ook nog dacht dat hij de zoon van god was. Je ziet daarom in de islam ook allerlei elementen uit de joods-christelijke traditie terug: het met geweld opleggen van een geloof, onderdrukking van vrouwen, en homohaat. Het verbod op het vragen van rente dat ten grondslag ligt aan het islamitisch bankieren, gold in de Middeleeuwen ook in christelijk Europa.
Moslims ontlenen ook sommige aspecten van hun levenswijze rechtstreeks aan de joodse traditie, zoals het niet eten van varkensvlees, mannen en vrouwen die elkaar geen hand mogen geven, en het besnijden van jongetjes. Je moet er niet aandenken hoeveel opschudding er in Nederland zou zijn over dit laatste door moslims wanneer de joden niet ook dit gebruik zouden hebben. Keer op keer hadden we dan Wilders daarover met het schuim op de mond gezien.
Het is niet de islam die conflicteert met de joods-christelijke traditie, het zijn onze eigen opvattingen. En daar is juist de angst voor de islam op gebaseerd: dat via de islam vormen van onderdrukking en achterstelling terugkomen waar we ons in post-christelijk Nederland aan ontworsteld hebben. Die angst is niet ongegrond, maar we kunnen moslims niet het recht ontzeggen dezelfde achterhaalde opvattingen te koesteren als de SGP en de Paus.

Column voor de landelijke website van de PvdA www.pvda.nl .