Zoek op trefwoord :
Waar gaat dit over?
Verschenen in 'PvdA Leiden' - 08-11-2006

Vijf jaar geleden schreef mijn vriend René Cuperus in Socialisme & Democratie (lees dat blad!) een artikel 'Waarom ik verkiezingscampagnes haat'. Terugkijkend op de campagnes van 1994 en 1998 constateerde hij dat tijdens verkiezingscampagnes politieke partijen vooral geneigd zijn de gezelligheid op te zoeken en netelige onderwerpen uit de weg te gaan, uit angst fouten te maken. In 2002 werd dit patroon door Pim Fortuyn doorbroken, maar je ziet het bij uitstek terug in wat ons tot nu toe (22 oktober) aan campagne is gepresenteerd.
Vier jaar lang hebben we te horen gekregen dat ons land zich langs de rand van de afgrond bewoog. De vergrijzing en de opkomst van China en India vormden een grote bedreiging voor onze welvaart. Daarom moesten we harder gaan werken: minder lummelen, meer uren per week, minder vakantie, later met pensioen. Mensen in de WW en de WAO moesten harder worden aangepakt om ze aan het werk te krijgen. En het kon al evenmin getolereerd worden dat vrouwen zich tevreden stellen met een gemakkelijk huisvrouwenbestaan in plaats van buitenshuis de handen uit de mouwen te steken. Het betekende ook grotere inkomensverschillen: de bovenbazen in het bedrijfsleven krijgen Amerikaanse beloningen, de rest van de bevolking moet een voorbeeld nemen aan China en India.
Dat was ook de teneur van de nota over de toekomst van de sociale zekerheid die minister op 28 juni j.l. stuurde aan de Tweede Kamer: het moet gemakkelijker worden om mensen binnen de organisatie een lagere functie te geven of ze te ontslaan, maar tegelijkertijd moet de sociale zekerheid verder worden uitgekleed.
De dag daarop kwam echter het kabinet ten val, en sindsdien is dat geluid verstomd. Wanneer we de propaganda van de regeringspartijen geloven zijn alle problemen in één klap opgelost. Er komt helemaal geen vergrijzing, en China en India bestaan niet meer. Pogingen van de PvdA om de problemen die op ons afkomen op een socialere manier op te lossen dan het kabinet gedaan heeft, worden bestreden omdat ze ten koste gaan van de almachtige middengroepen in deze samenleving, wie dat verder ook mogen zijn.
De PvdA heeft ook weinig behoefte om af te dingen op het rooskleurige beeld dat het kabinet schetst, want dat maakt zo'n zure indruk. En het gaat bij deze verkiezingen niet om het beleid – dat is allemaal veel te moeilijk – het gaat erom wie het gezelligst overkomt. Vandaar de total make-over van onze premier. Actualiteitenrubrieken werken daar van harte aan mee, want die worden ook wanneer ze deel uitmaken van de publieke omroep afgerekend op het aantal kijkers. En zelfs wanneer dat er heel veel zijn, maar ze zijn boven de vijftig, dan is het nog niet goed.
Daarom moet het op de buis vooral gezellig zijn, en moeten we de kijkers niet lastig vallen met ingewikkelde problemen. Dat bespaart ook televisiemakers de moeite om zelf zich in die problemen te verdiepen. Als je al over de houdbaarheid van de AOW praat, maak je geen verschil tussen de AOW en de aanvullende pensioenen, want anders snappen jeugdige kijkers het niet. En daarom hoef je het zelf ook niet te begrijpen.
Intussen gebeurt er van alles in het buitenland waar de politiek nauwelijks op reageert. De oorlog in Irak heeft laten zien wat er met je als dictator gebeurt wanneer je niet over massavernietigingswapens beschikt. Daarom willen Iran en Noord-Korea nu een atoombom – zou ik ook willen als ik hun was. Maar niemand spreekt het kabinet aan op zijn medeverantwoordelijkheid voor het rampzalige beleid van Bush dat hiertoe geleid heeft. Dat zou maar zuur overkomen.
Niemand heeft het ook meer over Europa. Vorig jaar bij het referendum lukte het nog om bijna tweederde van de bevolking daarvoor naar de stembus te krijgen, maar sindsdien worden we niet meer geacht daarin geïnteresseerd te zijn. De integratie van moslims? Gewoon niet discrimineren, dan is er geen probleem meer. Balkenende positioneert zich ineens door samen met aartsleugenaar Blair een brief te schrijven over het broeikaseffect, maar ook dat is een media-stuntje op advies van de spin doctors in plaats van een poging tot een serieuze discussie.
En zo beweegt de discussie zich van het ene incident naar het andere. Wat mag je nog zeggen over Verdonk voordat je gesommeerd wordt je excuses te maken? De manier waarop de massamoorden op de Armeniërs 90 jaar geleden wordt gekwalificeerd, blijkt ineens een kernwaarde van PvdA en CDA te zijn. Waarom beschouwt Balkenende nu juist Harry Mulisch als de representant van de Nederlandse intellectuelen? Lingo moet blijven, maar de wens bij de omroepleiding om dat af te schaffen wordt niet gepresenteerd als voorbeeld dat de publiek omroep in zijn totaliteit de verkeerde kant op wordt gestuurd.
Misschien wordt het de komende weken beter, maar ik zal blij zijn wanneer het 22 november is geweest. Dan mogen we weer over politiek praten. Maar reken maar dat die nota van De Geus dan weer uit de kast komt.