Januari Eurocommissaris Neelie Kroes kondigt een onderzoek aan naar het functioneren van het gemeentefonds. Zij vraagt zich af of hier geen sprake is van verboden staatssteun. 'In Nederland wordt steeds meer benadrukt dat gemeenten bedrijfsmatig moeten werken. Hun boekhoudregels zijn ook ontleend aan de marktsector. Dan moeten voor staatssteun aan gemeenten ook dezelfde regels gelden als voor andere bedrijven.'

Februari Minister Maria van der Hoeven schrijft op haar weblog, dat zij zich wil gaan inspannen om de kloof te overbruggen tussen astronomie en astrologie. 'De interesse voor astrologie in Nederland is een blijk van de toenemende behoefte aan spiritualiteit. Tegelijkertijd ben ik verantwoordelijk voor een miljoenenbudget dat besteed wordt door wetenschappers die zich daaraan niets gelegen laten liggen, en hooguit smalend over astrologie praten. Dat kan ik tegenover mijn kiezers niet verantwoorden.'

Maart Volgens bronnen in Washington zou daar de 68-jarige Nederlander Ali Ben Bot gearresteerd zijn. De CIA zou hem beschouwen als een belangrijk inspirator van het Moslim-terrorisme in Nederland. Zo zou hij jaarlijks voor de radicaal-islamitische Hofstadgroep de Hofstadlezing hebben gehouden.

April In Rotterdam hebben PvdA en Leefbaar Rotterdam een akkoord bereikt over de vorming van het nieuwe college van B&W. Een opvallend punt in het nieuwe collegeprogramma is dat de gemeente zich zal inspannen om het belang van de Verlichting uit te dragen, vooral naar de Islamitische bevolkingsgroep. Daarom zal er voor elke moskee een standbeeld worden geplaatst van de gebroeders Lumière.

Mei Europarlementariër Camiel Eurlings (CDA) kijkt terug op het referendum over de Europese Grondwet een jaar geleden. 'Het is voor mij onacceptabel, dat terwijl het democratisch gekozen Europarlement in grote meerderheid zich had uitgesproken voor het grondwettelijk verdrag, sommige partijen en groeperingen zich daar niets van aantrokken en de bevolking in verwarring brachten met oproepen om tegen te stemmen.'

Eurlings wil daarom dat het Europees parlement een commissie voor on-Europese activiteiten instelt. Die moet het debat inzake de Europese integratie in de verschillende lidstaten monitoren, en niet aarzelen om lasteraars die onjuiste beweringen doen over Europa voor de rechter te brengen.

Juni Max van de Berg, Europarlementariër voor de PvdA, ziet niets in het idee van Camiel Eurlings. 'We moeten niet de bevolking schrik aanjagen, maar nationale regeringen aanpakken, die de Europese gedachte onvoldoende uitdragen.' Volgens hem is het draagvlak voor de Europese integratie in Nederland ondergraven doordat de regering zich steeds beklaagde over de hoge afdracht aan de Europese Unie.

Van den Berg bepleit daarom dat de Europese Commissie in elke lidstaat van de EU een gouverneur aanstelt, die erop toeziet, dat het betreffende land zich houdt aan de Europese afspraken, en deze ook uitdraagt. De gouverneur moet de bevoegdheid hebben besluiten van de betreffende lidstaat ter vernietiging voor te dragen aan de Europese Commissie, en ministers voor te dragen voor ontslag. Ook moet hij binnen het kabinet de agenderingsbevoegdheid krijgen, om de implementatie van Europese regels te versnellen.

Juli Het Historisch Nieuwsblad publiceert de resultaten van een nieuw onderzoek naar de historische feitenkennis van Tweede-Kamerleden. Die blijkt een stuk groter dan enkele jaren geleden. Zo wist 90 % van degenen die meededen het juiste antwoord op de vraag hoe lang de tachtigjarige oorlog duurde. Nog groter was de kennis over de geschiedenis van de twintigste eeuw: niemand twijfelde eraan dat de Eerste Wereldoorlog vooraf ging aan de Tweede.

Augustus In een interview in Vrij Nederland komt ook Laurens-Jan Brinkhorst terug op het referendum over de Europese Grondwet. 'Wanneer ik zie hoe voor- en tegenstemmers over het land gespreid zijn, dan constateer ik dat de hoogopgeleiden in dit land verduveld goed weten wat er aan de hand is, maar dat veel laag opgeleiden eenvoudig onvoldoende op de hoogte zijn van een gecompliceerd onderwerp als de Europese integratie om daar een verstandig oordeel over te vellen'.

Hij vraagt zich af of wij in Nederland niet doorgeslagen zijn bij de interpretatie van het algemeen kiesrecht. 'Zou het nu zo gek zijn om van kiezers te eisen dat zij beschikken over een startkwalificatie op de arbeidsmarkt, dus ten minste enige jaren MBO of een HAVO-diploma? Hoe kunnen we anders concurreren met een land als China, dat helemaal geen democratie kent?'

September De provincie Zuid-Holland heeft een onafhankelijke adviescommissie onder voorzitterschap van de Leidse bestuurskundige Th.J. Toonen voorstellen laten doen voor een scherper profiel van de provincie, dit met oog op de Statenverkiezingen van volgend jaar. De commissie constateert dat er wat dat betreft al veel gebeurt. Zo is het goed dat bij elke provinciale brug de provinciale vlag wappert.

Maar er is meer nodig: bij voorbeeld een provinciaal volkslied, waarvan de eerste maten weerklinken wanneer de brug opengaat. De commissie beveelt ook de opstelling aan van een Grondwet voor Zuid-Holland, die aan een referendum onderworpen zou moeten worden. 'Bij Europa heeft dat de belangstelling sterk vergroot.'

Oktober De Europese Commissie publiceert een nieuwe ontwerprichtlijn voor televisies. Opmerkelijk is de eis dat elke TV over een module moet beschikken die bijhoudt naar welke programma's wordt gekeken. 'Zo kan worden nagegaan wie er kijken naar programma's waarin begrip getoond wordt voor terroristische aanslagen. Wanneer we bijhouden wie naar welke internetsites kijkt, en wie welke boeken leent uit de bibliotheek, is het alleen al een kwestie van gelijkberechtiging dat ook het kijkgedrag op de TV gemonitord wordt.'

November Er ontstaat enige opwinding wanneer blijkt dat de Thesaurier van het Koninklijk Huis rekeningen stuurt aan gemeenten waar een straat vernoemd is naar een lid van de koninklijke familie. Op advies van het advocatenkantoor Van Boetzelaer en Treurniet vraagt men een bijdrage van € 10 per straatnaambordje per jaar, vanwege het naamsrecht dat de familie kan laten gelden. Het betreft niet alleen leden van het Koninklijk Huis, ook voor de Prinses Marijkestraat zal betaald moeten worden.

Tweede-Kamerlid Jan de Wit van de SP wil hier premier Balkenende over interpelleren, maar dit wordt afgewezen. Volgens Kamervoorzitter Weisglas betreft het hier een privé-aangelegenheid van de koninklijke familie.

December D66-minister Alexander Pechtold presenteert een geheel nieuw plan voor de inrichting van het gemeentebestuur, dat ook tegemoet komt aan de kritiek van de Europese Commissie op de staatssteun aan gemeenten. 'We moeten in Nederland af van zo'n negentiende-eeuws instituut als de gemeenteraad. Als wethouder en burgemeester heb ik ervaren dat zo'n raad alleen maar B&W voor de voeten loopt, en de laatste raadsverkiezingen hebben laten zien dat de opkomst weer is afgenomen.

Daarom moet de minister van BZK voor elke gemeente aangeven welke resultaten het bestuur moet boeken, en het bestuur vervolgens Europees aanbesteden. Het managementbureau dat inschrijft voor de laagste prijs, krijgt de opdracht.' Gevraagd wat dit betekent voor de positie van de burgemeester, antwoordt Pechtold, dat die nog steeds gekozen zal worden, om het door BZK vastgestelde beleid uit te leggen. 'Een burgemeester die wel gekozen wordt maar geen macht heeft, dat zien wij als een historisch compromis tussen de regeringspartijen.'

In B&G december 2005