Verschenen in 'Intermediair' - 09-11-2000
Een onverwacht gevolg van de invoering van de Euro is dat we heel anders zijn gaan aankijken tegen de koers van de dollar. Voor de komst van de euro vonden we een hoge dollar helemaal niet erg. Natuurlijk, het was vervelend als je op reis ging naar Amerika, maar er stond veel tegenover.
De dollar was zo’n beetje het symbool van de wereldeconomie, en een hoge dollarkoers betekende dus dat het goed ging met de wereld. Het was goed voor de export. We ontvingen meer voor ons aardgas. Bovendien was het goed voor de koersen van bedrijven met belangen in Amerika.
Die voordelen gelden nog steeds. Het blijkt bij voorbeeld dat de Europese landbouw door de hoge dollar beter kan concurreren, zodat er minder geld bij hoeft. Toch zeggen we niet meer dat de dollar hoog staat, maar de euro laag. Vroeger zeiden we dat niet over de gulden, omdat we die veel meer vergeleken met andere Europese valuta’s dan met de dollar.
De voordelen van een lage euro gelden niet voor elk land in Europa even sterk. Landen met zwakke economieën, zoals Duitsland, hebben meer belang bij stijging van hun export dan oververhitte economieën als Ierland en Nederland. De voormalige DDR nog meer dan West-Duitsland. Eigenlijk zou daarom voor elk land de dollarkoers zich anders moeten ontwikkelen.
De essentie van de euro is echter dat dat nu juist niet meer kan, terwijl de eenwording van Duitsland al eerder een eigen monetair beleid voor Oost-Duitsland onmogelijk heeft gemaakt. Vanwege deze geniale maatregel is Helmuth Kohl nog onlangs tot eredoctor van de Groningse universiteit uitgeroepen.
Toch is Nederland ten opzichte van Oost- en West-Duitsland te goedkoop. Omdat we de wisselkoers niet meer kunnen aanpassen, is de enige oplossing een hogere inflatie dan in Duitsland.
Intussen valt te verwachten dat de euro nog verder zal dalen. Overal in Europa ligt zwart geld opgeslagen in oude matrassen en bankkluisjes. Het zijn van die kluisjes waarvan de eigenaar geen aangifte doet wanneer ze worden opengebroken. De waarde van de Nederlandse bankbiljetten zit voor 35 % in briefjes van duizend, terwijl u en ik die zelden in onze handen hebben.
Door de euro wordt dat zwarte geld eind volgend jaar waardeloos. Het zal ook niet mogelijk zijn om het in één keer om te wisselen, omdat banken verplicht zijn ongebruikelijke transacties aan te melden. En daaronder valt het omwisselen van meer dan f 20.000. Je kunt voor die tijd het geld in Luxemburg op een geheime bankrekening zetten, maar dan is het weer zo lastig erover te beschikken.
De beste manier is om het in kleine plukjes om te wisselen voor dollars en Engelse ponden. In Nederland is dit proces nog niet op gang gekomen. Het aantal duizendjes in omloop is de eerste helft van dit jaar nog maar nauwelijks afgenomen. Ik weet niet hoe dat in het buitenland is. Maar als die stroom zwart geld loskomt, zal de euro verder dalen.