Verschenen: 31-05-2004
Op 10 juni zijn er verkiezingen voor het Europees parlement. Dan gaan we natuurlijk allemaal braaf stemmen op onze eigen partij. Maar stel je nu eens voor, dat de Europese integratie veel verder gevorderd zou zijn, en dat we voor het eerst rechtstreeks de president van Europa zouden kiezen. Sommige mensen willen dat ook. Maar stel je nu eens voor dat er daarbij uit de eerste ronde twee kandidaten zouden zijn overgebleven. Een Engelsman en een Fransman, Tony Blair en Jacques Chirac.
Op wie moet je dan als linkse kiezer stemmen. Chirac is rechts en een oplichter, maar hij was wel tegen de aanval op Irak, zij het misschien niet altijd om de goede redenen. Blair dan maar? Die heeft de aanval op Irak ingezet met leugens waarvan het de vraag is of hij er zelf in geloofde, maar hij is wel de leider van een traditioneel linkse partij. Ik denk dat ik op Chirac zou stemmen, maar ik ben maar blij dat me een dergelijke keuze bespaard blijft.
Dit voorbeeld geeft aan, dat er niet een echte Europese politiek bestaat, gedragen door echte Europese partijen. De zogenaamde fracties in het Europees parlement zijn niet meer dan samenraapsels van vertegenwoordigingen van landelijke partijen. VVD en D66 vormen daar één fractie, en Van Baalen en Wilders zijn daarin vertegenwoordigd samen met de Engelse liberalen, die in hun land de meest consequente bestrijders zijn van Blairs Irakpolitiek.
Het CDA legt onder Balkenende steeds meer nadruk op het belang van het maatschappelijk middenveld. Maar het vormt tegelijkertijd één fractie met de politieke erfgenamen van Margareth Thatcher: There isnot such a thing like society. Ik vraag me af of de kandidaten voor het Europese parlement die hier vandaag zitten, zelf wel weten met welke buitenlandse partijen hun partij een fractie vormt.
Waarom zijn er geen echte Europese partijen? Die zijn er niet omdat er geen echte Europese media zijn. En die zijn er weer niet door het taalverschil, maar ook door cultuurverschillen: als goed Europeaan zou u regelmatig naar de Vlaamse televisie moeten kijken, maar dat doet u niet. Het paradoxale daarvan is dat Europa dat zelf bevorderd heeft: sinds Nederland gedwongen door Europa de kabel heeft opengesteld voor commerciële televisie uit Luxemburg, wordt er veel minder naar echte buitenlandse zenders gekeken.
In denk dat we moeten accepteren dat de publieke opinie vooral nationaal georganiseerd is, en dat daarom de standpunten die de Nederlandse regering inneemt in de Raad van Ministers veel meer aandacht krijgen dan die van de pseudo-fracties in het Europees parlement. Daarom ben ik tegen versterking van het Europees parlement, en zie ik liever dat daar waar bovennationale belangen in het geding zijn, de ministerraad beslist.
Dat levert een lastig dilemma voor 10 juni. Iedereen vraagt mij te gaan stemmen om het Europees parlement te versterken, maar dat wil ik nu juist niet. Wanneer we de Europese verkiezingen zien als een referendum over de versterking van het Europese parlement, constateren we dat de nee-zeggers daarbij elke keer winnen, en dat wil ik graag zo houden.
Maar ik wil wel een betere vertegenwoordiging van Nederland in de Raad van Ministers. Niet door Balkenende en Zalm maar door Wouter Bos en Femke Halsema. Dat kun je tot uitdrukking brengen door op 10 juni links te gaan stemmen. Maar dan moet Max van den Berg niet denken dat ik wil dat zijn parlement meer te vertellen krijgt.
Gesproken column politiek-cultureel café Wittebrood, 23 mei 2004.