Verschenen in 'Intermediair' - 22-02-2001
Zou Beatrix voor zichzelf het verleden van Jorge Zorreguita als een probleem ervaren? Of zou ze hem gewoon rekenen tot ‘my own people’? Ik denk het laatste. In de tijd van Hamlet waarschuwde minister Polonius zijn dochter Ophelia nog dat vanwege het standsverschil vrijen met de prins nergens toe zou leiden, maar hedendaagse prinsen blijken juist bijzonder graag met ministersdochters te trouwen.
In 1971 baarde Beatrix’ vader veel opzien toen hij pleitte voor een nieuw democratisch stelsel waarbij de regering voor een jaar of twee plein pouvoir van de Tweede Kamer zou krijgen, ‘behalve misschien voor de ratificatie van een buitenlands verdrag’. In diezelfde tijd schonk haar moeder geld aan een politieke campagne om te voorkomen dat in Chili Allende aan de macht zou komen.
Zelf toonde Beatrix volgens een weinig opgemerkt maar ook niet tegengesproken bericht in De Volkskrant van 14-4-1999 veel begrip voor de repressie in China, omdat anders door de dreigende werkloosheid als gevolg van de snelle privatisering politieke instabiliteit zou ontstaan. Het lijkt me geen standpunt waarover ze met de Zorreguietaatjes snel ruzie zal krijgen.
Voor het functioneren van een constitutionele monarchie is het belangrijk, dat de leden van het koningshuis voldoende affiniteit hebben met de parlementaire democratie. Je kunt je met reden afvragen, of ze op dit moment wel allemaal aan deze functie-eis voldoen. Dat maakt het des te belangrijker om kritisch te bezien wie er tot het koninklijk huis worden toegelaten. En daar is maar één gelegenheid voor, het moment waarop een (toekomstig) monarch het parlement om toestemming voor zijn huwelijk vraagt.
Bij een koninklijk huwelijk gaat het niet alleen om de bezegeling van de liefdesrelatie tussen twee jonge mensen, maar ook om de vraag wie onze toekomstige Koningin wordt – een functie waar een eigen inkomen aan vastzit – en wie de grootvader wordt van ons toekomstige staatshoofd. Dat bepaalt in belangrijke mate in welke geest de nieuwe Koning of Koningin wordt opgevoed.
Je kunt niet alleen maar zeggen dat je de dochter niet de fouten van de vader mag verwijten. Maxima Zorreguieta is niet iemand die de democratie met de paplepel naar binnen gekregen heeft, terwijl ze zich evenmin gedistantieerd heeft van het milieu waarin ze is opgegroeid. En voor een mea culpa van haar vader is het te laat, dat zal iedereen interpreteren als Maxima culpa.
Bij GroenLinks winden ze zich er vooral over op, dat de oude Zorreguieta een protocollaire rol zou spelen bij het huwelijk. Toch hebben we hier ook Ceausescu op visite gehad, terwijl Beatrix zelf bij Soeharto op staatsbezoek is geweest. De invloed die het milieu van Opa Jorge op de opvoeding van een nieuwe troonsopvolger zou kunnen hebben, lijkt me een groter probleem.
Als Kok het nu eens zo zou regelen, dat Alex en Maxima afzien van de troon, maar dat de vader van de bruid wel gewoon bij het huwelijk aanwezig is. Dan mag hij wat mij betreft voor de derde maal premier worden.