Of men wil of niet, het is onontkoombaar dat er bij
peilingen ook gekeken wordt welke combinaties van partijen over een meerderheid
in de Tweede Kamer zouden beschikken. Daarbij worden - bij voorbeeld door
Maurice de Hond - de meest
schilderachtige combinaties beschouwd, maar ontbreekt er één, wat ik zou willen
noemen de Zuid-Hollandcoalitie.

De Zuid-Hollandcoalitie bestaat uit VVD, SP, CDA en D66.
Deze vier partijen vormen gezamenlijk het College van Gedeputeerde Staten in
Zuid-Holland, maar leveren ook alle wethouders in mijn woonplaats Leiden. Een
dergelijke coalitie zou volgens de laatste peilingen met 80 à 81 zetels over
een werkbare meerderheid in de in de Tweede Kamer beschikken.

In Zuid-Holland en in Leiden waren er inhoudelijke redenen
voor zo’n combinatie: het vasthouden door PvdA en GroenLinks aan de zg. RijnGouwelijn, een lokale variant op de HSL en de Betuwelijn.
In de Tweede Kamer zouden het vooral machtspolitieke redenen zijn, zeker
wanneer de PvdA de grootste partij zou worden.

Voor de VVD heeft de Zuid-Holland coalitie in ieder geval
het voordeel dat Mark Rutte ook wanneer de PvdA de grootste partij wordt premier
kan blijven, en dat de SP minder ministerszetels kan claimen (als de huidige
peilingen werkelijkheid worden) dan de PvdA zou doen. Maar een voordeel zou ook
kunnen zijn dat de SP, net als vroeger de CPN zich beter aan afspraken zou houden.

Uit zichzelf is de SP een veel gedisciplineerdere partij dan
de PvdA, met veel minder openlijk intern debat. De SP zal ook niet zoals de
PvdA de hete adem van een partij links van zich voelen en daardoor gemaakte afspraken
weer ter discussie te stellen. Met de SP in de regering zal er veel meer rust
in de vakbeweging komen. De SP is ook niet op alle punten linkser dan de PvdA:
de PvdA wil radicaler ingrijpen in de hypotheekrente-aftrek dan de SP, een voor
de VVD zeer belangrijk punt. Rutte sorteert duidelijk voor op een kabinet met de
SP, door in zijn aanvallen op ‘de socialisten’ geen verschil te maken tussen
PvdA en SP.

CDA en D66 kunnen allebei zeggen dat de brede middencoalitie
waar ze naar streefden zo gerealiseerd wordt, terwijl ze beiden nodig zijn voor
een meerderheid. Ook voor hen kan een autoritair geleide SP een aantrekkelijker
partner zijn dan een PvdA waar altijd gedoe is.

En de SP? Die ziet dat er geen coalitie te vormen valt met
zowel henzelf als de PvdA. En als de PvdA bereid is zonder SP met de VVD te
regeren, waarom zij dan niet? Ze nemen het risico zo een deel van hun achterban
te vervreemden, maar dat geldt ook als ze niet gaan regeren. Niet voor niets
claimt Roemer nu een plaats in de regering op basis van zijn verwachte
zetelaantal, los van de samenstelling. Er zal in de SP ook veel leedvermaak
zijn wanneer zij wel in de regering komen en de PvdA niet. Marijnissen en
Wiegel staan al in de startblokken om als informateursduo op te treden. De PvdA
komt dan in een onduidelijke oppositierol, zoals het CDA onder paars.

Het staat echter nog niet vast of de Zuid-Hollandcoalitie
een meerderheid zal krijgen. Naarmate er meer kiezers van de SP naar de PvdA
over gaan, wordt dat kwestieuzer. De paradox is dat naarmate Rutte de PvdA meer
aanvalt, en daarbij geen onderscheid maakt tussen SP en PvdA, meer SP-kiezers
geneigd zijn terug te keren op het PvdA-honk, en de Zuid-Holland coalitie dus
zetels verliest. Niet doen Mark! Prijs Samsom de hemel in! Dat geeft je de
meeste kans om premier te blijven.