De Tweede Kamer heeft ermee ingestemd om de Staatscourant, het Staatsblad en het Tractatenblad af te schaffen. In plaats daarvan dient de publicatie van wetten, verordeningen en wat dies meer zij elektronisch plaats te vinden. Dat gebeurt weliswaar nu ook al, maar de betekenis daarvan verandert: de publicatie op internet wordt de authentieke bron, de rechtsgeldige versie. Tot nu toe waren dat de papieren publicaties. Wanneer door een fout de tekst op internet afweek van de tekst op papier, gold de tekst op papier.

De overheid houdt rekening met dit soort fouten. Naast publicatie in elektronische vorm van afzonderlijke wetten, schrijft de nieuwe Wet elektronische bekendmaking ook voor dat wetten in geconsolideerde vorm beschikbaar zijn. Dat betekent dat een complete wet wordt gepubliceerd met alle door de wetgever vastgestelde veranderingen daarin aangebracht, zoals dat gebeurt op www.wetten.nl . Dat is echter geen rechtsgeldige bekendmaking, maar alleen service aan het publiek. Vergist een ambtenaar zich bij de consolidatie, dan kun je je niet op zijn tekst beroepen, maar alleen op de oorspronkelijke tekst en de vastgestelde wijzigingen. Ten slotte wordt iedere Nederlander geacht de wet te kennen.

Het is de bedoeling dat de bekendmaking via internet gebeurt. Dat is echter niet zo’n vreselijk veilig medium. Het wemelt er van de virussen en het is het domein van de hackers. Hoeveel moeite zullen die hebben om iets in een tekst te vervangen?

Daarnaast zijn er overijverige ambtenaren. We hebben al meegemaakt dat voorlichtingsambtenaren van minister Donner illegaal zaten te koekeloeren in het computersysteem van de Geassocieerde Pers Diensten. Is het volledig fantasie dat een ambtenaar die een fout ontdekt in een wet die hij heeft voorbereid, zal proberen dat te corrigeren in de internetweergave, eventueel met hulp van zijn vriendin die daar als systeembeheerder werkt? Of erger nog, dat diezelfde ambtenaar wanneer hem dat eenmaal gelukt is, een volgende keer het Nederlandse volk zal trachten te behoeden voor een rampzalig amendement dat die non-valeurs in de Tweede Kamer hebben aangenomen?

In de huidige situatie lukt dat niet. Om aan de authentieke tekst te knoeien zou je dan bij alle abonnees een eenmaal verschenen versie van Staatscourant of Staatsblad moeten vervangen door een nieuwe. Dat is geen doen. Het feit dat deze bladen in een groot aantal exemplaren worden gedrukt en op verschillende plekken ter inzage liggen, is een belangrijke garantie tegen geknoei in de eenmaal vastgestelde authentieke tekst.

Dezelfde Tweede Kamer die nu ermee heeft ingestemd ons hele wetgevingssysteem afhankelijk te maken van digitale hocus pocus, heeft vorig jaar nog ingestemd met de afschaffing van de stemmachines, onder invloed van de actiegroep Wij vertrouwen stemmachines niet. In het stemlokaal keert men terug van het digitale naar het papieren tijdperk. Toch lijken de risico’s van een internet bestand met authentieke teksten mij veel en veel groter dan van stemmachines.

De ouderwetse stemmachine gebruikte een stand alone computer die niet in een netwerk was opgenomen, laat staan in een netwerk met een miljard gebruikers. Dat is hoe dan ook veel veiliger. Niemand heeft nog kunnen vertellen hoe je met zulke stemmachines zou kunnen knoeien. Daar staat tegenover dat de teruggang naar het papieren tijdperk bij de verkiezingen tot een complete chaos kan leiden.

Door de stemmachines waren de leden van het stembureau verlost van het ingewikkelde telwerk, en kon de openstelling van de stembureaus naar negen uur ’s avonds worden verschoven. Nu verschuift dat weer naar acht uur, maar ook dan is iedereen al behoorlijk vermoeid. Dat leidt hoe dan ook tot fouten. Misschien leggen stembureaus het bijltje er wel bij neer. En intussen zitten dan de lijsttrekkers bij Paul Witteman om over een nog niet bekende uitslag te discussiëren.

De stemmachines zijn afgewezen uit om angst voor het onbekende. Bij internet zijn we gewend aan de problemen. Dat is kennelijk minder bedreigend dan een minder bekend systeem waarbij nog nooit een probleem geconstateerd is.