Zoek op trefwoord :
Paarlen voor de zwijnen
Verschenen in 'PvdA Leiden' - 05-10-2007

De aanleg van de Rijn Gouwe Lijn is waarschijnlijk de belangrijkste beslissing waarover de Staten van Zuid-Holland zich in deze zittingsperiode moeten uitspreken. In ieder geval is het de meest controversiële beslissing. Sinds de discussie over de Leidse Baan begin jaren ’70 is er niet meer zoveel aandacht geweest voor een provinciaal project.
De Leidse Baan was een wegverbinding die de provincie wilde aanleggen tussen Leiden en Den Haag, langs de spoorbaan. Omdat dat fataal zou zijn geweest voor het parklandschap daar, is uiteindelijk van het project afgezien. Maar er was toen al een viaduct gebouwd over de Papeweg bij Voorschoten, dat later weer is afgebroken. En nog steeds ligt er tussen De Knip en Meijendel een onwezenlijk lange fietstunnel onder het spoor waar behalve de trein ook de Leidse baan overheen had gemoeten.
Bij de RGL lijkt de provincie er vooral op uit dat niet nog eens te laten gebeuren. Bijna alle Statenfracties tonen zich ervan overtuigd dat het dodelijk zou zijn voor het prestige van de provincie wanneer die zou moeten buigen voor de opstandige gemeente Leiden. Fijntjes wees men er in de vergadering van de commissie MKE van afgelopen vrijdag op, dat op 7 maart de Leidse kiezers niet alleen tegen de RGL hadden gestemd, maar ook bij de Statenverkiezingen die dag in grote meerderheid gestemd hadden op partijen die voor de aanleg van de RGL waren. Door het referendum was de opkomst in Leiden zelfs groter geweest dan elders!
Niemand in de Staten schijnt zich te realiseren dat de weinige mensen die bij de Statenverkiezingen de gang naar de stembus maakten (in Zuid-Holland slechts 44%) zich in hoofdzaak lieten leiden door de rol van de statenleden als kiesmannen en –vrouwen voor de Eerste Kamer: volgens onderzoek van Maurice de Hondt stemt 17% alleen voor de Staten, tegen 48% alleen voor de Eerste Kamer.
Nu kun je ook niet van Statenleden verwachten dat zij zich zonder meer achter de uitkomst van het Leidse referendum scharen. Maar je zou wel mogen verwachten dat wanneer 70% tegen is in de stad waar de aanleg van de RGL verreweg de grootste gevolgen heeft, er enige belangstelling bij de Statenleden zou zijn waarom men dat in Leiden nu eigenlijk vindt. Van die belangstelling was vrijdag niets te merken; het aanhoren van de inspraakreacties was niet veel meer dan een plichtmatig ritueel, en dat maakte de reacties van ROVER (waar ik inmiddels zelf afdelingsvoorzitter ben), de Fietsersbond, STOOM en de ChristenUnie tot paarlen voor de zwijnen.
Behalve de fracties van SP en D66 durft niemand in de Staten het uitgangspunt ter discussie te stellen dat er een ononderbroken railverbinding moet komen tussen Gouda en de kust. Dat is nu eenmaal in het college-akkoord vastgelegd. Daarmee onttrekt men zich aan de motivering van dat uitgangspunt: waarom geen ononderbroken verbinding van Katwijk met Den Haag of Zoetermeer, van Gouda met Schiphol of Rotterdam, of van Dordrecht met Hoek van Holland? De ononderbroken busverbinding van Leiderdorp met Den Haag is onlangs door CONNEXXION beëindigd, terwijl als de RGL er is dat ook gaat gebeuren met de ononderbroken verbinding Katwijk-Leiderdorp. De keuze voor de RGL lijkt vooral bepaald door het feit dat er tussen Leiden en Gouda al rails ligt, maar als je goed nadenkt is dat juist het bezwaar: tussen Leiden en Gouda ligt niet alleen rails, er rijden ook al treinen.
De keuze voor die ononderbroken verbinding wordt niet gestaafd met cijfers over het aantal te verwachten passagiers. Evenmin geeft de provincie aan wat de gevolgen voor het regionale busnet zullen zijn. Voorzover er cijfers zijn, komen die uit onderzoek in opdracht van de gemeente Leiden, en blijkt eruit dat de RGL minder mensen naar de Breestraat zal brengen dan nu de bussen doen. Maar misschien kun je de Statenleden ook niet kwalijk nemen dat ze zich van dergelijke onderzoekscijfers niets aantrekken, wanneer ook de vertegenwoordigers van het Leidse bedrijfsleven strijk en zet blijven beweren dat de RGL door de Breestraat in het belang is van de winkeliers aldaar. Kennelijk stellen zij bestuurlijke loyaliteit boven de belangen waarvoor zij zijn ingehuurd.
En volgens Ron Hillebrand hoefde je er allemaal niet over na te denken, want als het geen goed plan was, had het Rijk er nooit € 140 miljoen voor beschikbaar gesteld. Nooit van de HSL en de Betuwelijn gehoord! Bovendien heeft het Rijk dat geld juist beschikbaar gesteld omdat het een experiment is. En als dat experiment mislukt, zit niet alleen Leiden, maar heel Zuid-Holland met de gebakken peren, vanwege de consequenties voor de exploitatie.
Intussen realiseert men zich bij de provincie wel degelijk de risico’s van een juridisch gevecht met Leiden. Het betekent dat de provincie zich in detail zal gaan moeten bezighouden met de inrichting van de belangrijkste winkelstraat van Leiden. Het is een onvoorzien gevolg van de NIMBY wetgeving, dat de provincie maatregelen zou mogen nemen waarmee de helft van de fietsers uit de Breestraat wordt gejaagd.
Binnenkort doet de Raad van State uitspraak over een beroep dat de Wijkvereniging Pancras West heeft ingesteld tegen het bestemmingsplan Breestraat1, vanwege de nadelige effecten van de daarin mogelijk gemaakte tram voor de bewoners van de Hooigracht. Die worden met de bussen opgescheept. Wanneer de Raad van State al de verbreding van de A4 afwijst omdat de consequenties voor de luchtkwaliteit niet goed doordacht zijn, dan geldt dat toch zeker in dit geval.
Daarom doet de provincie alle mogelijke moeite om met Leiden tot een vergelijk te komen. Alle provinciale reserves zijn binnenste buiten gekeerd om aanleg van de RGL-west mogelijk te maken. De provincie wil eraan meewerken om de RGL over Langegracht-Hooigracht te laten lopen in plaats van over de Breestraat. Ten opzichte van het oorspronkelijke plan zou dat al een aanzienlijke verbetering zijn. Een voordeel is ook dat dan eerst de Kanalenroute moet worden aangelegd, wat de mogelijkheid geeft om intussen nog eens goed naar de zaak te kijken.
Laat men beginnen met de verbinding tussen Katwijk en het Leidse station en met verbetering van het stuk Gouda-Alphen. Een complete verdubbeling van het traject Alphen-Lammenschans met een hoge brug over de Kanaalweg is hoe dan ook eveneens een goede investering. Intussen kan dan de vervoerswaarde worden berekend van allerlei andere investeringsopties in de Leidse regio, met inbegrip van verdere verbetering van de spoorlijn Leiden-Utrecht.
Misschien komen er na nieuwe Statenverkiezingen wel Statenleden die het belang van de inwoners laten gaan boven het prestige van de provincie. Ten slotte was het vier jaar geleden in de gemeenteraad van Leiden ook onbespreekbaar dat er iets anders zou komen dan de Rijn Gouwe Lijn.

Voor een discussie hierover zie www.leiden.pvda.nl/nieuwsbericht/3274