Verschenen in 'Intermediair' - 12-10-2000
Het is oorverdovend stil gebleven na de aflevering van het TV programma Reporter van 28 september. Dat ging over het aftreden van Bram Peper, waarbij twee opmerkelijke zaken naar voren kwamen. Peper had het concept-rapport dat hij alleen ontvangen had voor zichzelf en zijn accountants, ook gekopieerd voor Kok en Melkert. En Kok had zijn hoogste ambtenaar vervolgens het rapport laten lezen en namens hem daar met Peper over laten praten, terwijl hij in de Tweede Kamer bij hoog en laag had volgehouden het rapport niet te kennen. Dat was dus in strijd met de staatsrechtelijke waarheid.
Waarom is nu niemand hierop ingegaan? Dat Peper zich niet aan zijn belofte hield, heeft nauwelijks nieuwswaarde. Na wat bekend is geworden over zijn vermenging van publieke en private verantwoordelijkheden, kon dit er ook nog wel bij. Bovendien vervult hij geen openbare functie meer. En het is wel erg hypocriet wanneer uitgerekend journalisten zich erover gaan opwinden dat er onrechtmatig stukken gekopieerd worden.
Maar de handelswijze van Kok komt er gewoon op neer dat hij de Tweede Kamer onjuist heeft ingelicht. Dat strookt niet met beeld van Willem de Integere, die wanneer hij op kosten van de belastingbetaler een broodje Leidse kaas eet, de komijnenzaadjes voor eigen rekening neemt.
Ik kan drie redenen bedenken waarom niemand hier op teruggekomen is. In de eerste plaats is dat Reporter een beetje groezelig programma. Wanneer NOVA met dezelfde feiten was gekomen, had dat veel meer aandacht gekregen. Dan was er misschien ook wel een echt Kamerlid op de buis verschenen, in plaats van de niet voor de Kamer hergekandideerde professor Koekkoek uit Tilburg. Waar was je, Jaap?
In de tweede plaats is dit soort leugens heel gewoon. Wanneer iemand weg moet, behoort het welhaast tot de goede omgangsvormen om de zaak te presenteren alsof het uiteindelijk een eigen keuze was, waarbij degeen die druk uit heeft geoefend om het zover te krijgen zijn eigen rol minimaliseert. Toch denk ik, dat wanneer dezelfde feiten in de vorige kabinetsperiode bekend geworden waren over Winnie Sorgdrager, de politieke hyena’s van alle gezindten zich op haar gestort hadden.
Dat dat in dit geval niet is gebeurd, komt door de machtspositie van Kok. Ook toen bleek dat hij tijdens de Bijlmerenquête een onjuiste voorstelling had gegeven van wat daar in het Torentje over besproken was, durfde niemand daar in de Tweede Kamer over te beginnen. Liever maakte de PvdA Els Borst onzinnige verwijten.
In deze tijd van bedrijfsmatig denken vertegenwoordigt Kok het electorale kapitaal van de Partij van de Arbeid. Daar geldt: wright or wrong, het is onze lijsttrekker. En de PvdA neemt tegenwoordig zo’n centrale positie in, dat andere partijen zonder de PvdA niet in de regering kunnen komen. Die kijken dus wel uit.
Het is hetzelfde mechanisme waardoor indertijd niemand serieus werk maakte van de inspanningen van Lubbers als incassobureau voor zijn familiebedrijf tegenover Koeweit. En waarom Bolkestein ondanks zijn lobbywerk voor het farmaceutisch bedrijf waar hij commissaris was, toch hoog en droog in Brussel zit.