Zoek op trefwoord :
Ethisch bedrog
Verschenen in 'Intermediair' - 26-10-2000

Genetica is eng. Dat is de boodschap die marketingbureaus halen uit enquêtes en focusgroepen. Mensen willen geen gekloonde planten eten, en geen vlees dat DNA bevat. Evenmin houden ze van chemische stoffen in hun eten, om van atomen maar te zwijgen. Atoomvrij voedsel, dat is wat de Nederlander op tafel wil hebben.

Die boodschap is een uitkomst voor politieke partijen die tobben met hun identiteit. D66 roept om een brede maatschappelijke discussie over de ontwikkeling en de toepassing van nieuwe genetische technieken. Het CDA heeft die discussie voor zichzelf al gevoerd, en concludeert dat het hier gaat om een conflict tussen paars en de moraal. In het paarse kabinet zitten de bad guys die kiezen voor de genetica, maar in het CDA zitten de good guys, en die kiezen voor de moraal.

Dat het zo eenvoudig niet ligt bewijst de casus van bad guy Van der Camp. Dit CDA-Kamerlid profileerde zich tot nu toe op de handhaving van wet en moraal. Hij is een groot voorstander om daarbij de modernste technieken te gebruiken, zoals camera's. Niks geen paars geleuter over privacy: boeven vangen.

Zolang hij het daarbij liet, was Van der Camp voor het CDA een good guy. Maar hij wil ook dat ieders DNA-code vanaf de geboorte wordt opgeslagen. Mij lijkt dat heel wat minder bedreigend voor de privacy dan wanneer de politie met de camera inzoomt op een vrijend paartje – die je juist in uitgaansgebieden nog wel eens ziet – maar zo niet het CDA. Van de Camp wil DNA gebruiken, en dat is eng. Daarom is van de Camp nu een bad guy, en heeft hij in de beste tradities van de christen-democratie een spreekverbod opgelegd gekregen.

Het CDA is niet de enige organisatie die worstelt met de morele aspecten van de moderne genetica. Ook banken die maatschappelijk verantwoord willen beleggen, hebben het er moeilijk mee. Onlangs kondigde de RABO bank aan niet zomaar geld te wille lenen aan bedrijven die zich bezig houden met gentechnologie. De beperkingen die men stelde gingen niet verder dan de wet, maar het was niettemin een signaal dat de RABO genetici beschouwt als bad guys. De halve bio-industrie is opgebouwd met geld van de RABO bank, maar die boeren zijn altijd door de RABO bank – en door het CDA – als good guys beschouwd.

Ethisch beleggen is een mooi beginsel, maar ik vraag mij steeds meer af of er in Nederland niet te veel ethische diversiteit is om dat begrip werkelijk inhoud te geven. Aan het front van het ethisch beleggen bevindt zich de Triodosbank. Daar zullen ze geen geld in genetica steken. Maar ze beschouwen wel homeopaten als good guys.

Toch zijn dat kwakzalvers. Ze verkopen oplossingen die zo ver verdund zijn, dat er in een flesje geen molecuul van de werkzame stof meer over is. Je kunt net zo goed water laten instralen door Jomanda. Het is zoiets als medicijnen zonder chemische stoffen. Maar de Triodosbank heeft tegen deze vorm van bedrog geen ethische bezwaren.